Blog Layout

Airbus, Defensie, de Kamer en de tankervliegtuigen.

Marcel Hendriks • sep. 08, 2020
Er was de afgelopen zomer veel aandacht voor de komst van de eerste twee van de vijf A330 MRTT tankervliegtuigen die vanaf de vliegbasis Eindhoven gaan vliegen. Samen met 3 vliegtuigen die vanaf Keulen vliegen, worden ze in poolverband ingezet en onderhouden. Een mooi voorbeeld van internationale samenwerking waarbij Nederland als lead nation een belangrijke rol speelt. Het stelt Nederland ook in staat om afscheid te nemen van de twee eigen oude KDC-10 tankervliegtuigen en toch over tankercapaciteit te kunnen blijven beschikken.

Met welke motoren vliegen de A330 MRTT's? 

Wat in de defensie- en NATO-berichtgeving opvalt, is dat er nergens iets te vinden is over de motoren. Alsof de reusachtige vliegtuigen door een onzichtbare hand of als vanzelf vliegen. Terwijl de motoren toch de duurste en meest zichtbare hoofdcomponenten zijn. Jammer voor de in luchtvaarttechniek geïnteresseerden en de technici van de Luchtmacht die het onderhoud gaan doen. Een omissie van de redacteuren of zit er meer achter? Ook in het parlementaire voortraject was er weinig aandacht voor. Najaar 2016 stelde de Tweede Kamer 51 vragen over het MRTT-project waaronder maar één vraag over de motoren: welke? Het antwoord was kort en afgemeten: "De MRTT-vliegtuigen zullen worden voorzien van Rolls-Royce motoren". Helaas vroeg de Kamer niet door.

Op zich klopt het antwoord. De A330 MRTT is nu uitgerust met de Rolls-Royce Trent 772 B turbofan. Maar door toen niet specifieker te antwoorden, is Defensie mogelijk bewust een lastige discussie met de Kamer uit de weg gegaan. Waarom heeft Defensie de gelegenheid niet te baat genomen om te kiezen voor een modernere variant van de A330? Al in juli 2014 heeft Airbus de A330 neo met de nieuwe Trent 7000 motoren aangekondigd (neo staat voor new engine option). Met de verwachting dat die nieuwe vliegtuigen in 2019 beschikbaar zouden zijn. Volgens Airbus is de A330 neo 14% energie-efficiënter dan de klassieke A330 ceo (ceo staat voor current engine option). En is de Trent 7000 motor ook 6dB stiller dan de Trent 700-serie. Inmiddels heeft Airbus al meer dan 300 A330 neo's in portefeuille en zijn er al 47 geleverd. 

Waarom heeft Defensie niet voor een schonere en stillere motor gekozen?
 
Nu gebruiken de A330 MRTT motoren al aanmerkelijk minder brandstof dan die van de oude KDC-10's. Dat is mooi maar had Defensie nog een stap extra kunnen zetten door voor de A330 MRTT neo te kiezen? Gaan de sommetjes die vliegmaatschappijen hebben gemaakt om met de A330 neo te vliegen niet op voor Defensie?

Eh..., ja, nee, misschien! In het artikel "A330 MRTT Automatic Refueling To Go Live in 2021" (AINonline 16 november 2019) stelt de auteur David Donald dat Airbus geen A330 MRTT neo aanbiedt omdat het van mening is dat de MRTT-functionaliteit prima toe kan met de A330 ceo. En omdat het de A330 neo productielijn vrij wil houden voor vervolgopdrachten van de huidige commerciële klanten. Indien waar, is dat intrigerende informatie. Het impliceert dat Airbus het Defensie om productietechnische redenen onmogelijk maakte om te vliegen met motoren die minder brandstof gebruiken en minder lawaai maken dan nodig. En dat Defensie zelfs met een order voor 8 vliegtuigen in de achterzak, daar niets aan heeft kunnen veranderen.

Het is echter onduidelijk of Defensie überhaupt verwerving van een A330 MRTT neo vloot heeft overwogen of nagestreefd. Als dat niet zo is dan heeft de Luchtmacht - toch al veruit de grootste operationele gebruiker van fossiele brandstoffen bij Defensie - bij voorbaat een kans laten liggen om te gaan vliegen met nog zuiniger en stillere motoren.   

Kortom. Mooi dat er een NATO-pool met tankervliegtuigen is gekomen en dat Nederland daarbij een leidende rol heeft gespeeld. Jammer dat het geen A330 MRTT neo's zijn geworden. En opmerkelijk dat de al-dan-niet mogelijkheid daartoe niet in het overleg tussen Kamer en Defensie aan de orde is gekomen.

foto Defensie: de A330 MRTT met twee Trent 772 B motoren

Share by: