Nieuwe energie voor Defensie. Maar nog op een laag pitje.

Het Plan van aanpak "Nieuwe energie in de organisatie" is op zich een samenhangend verhaal. Alle draaiknoppen die nodig zijn om het defensie "schip van staat" van koers te laten veranderen, worden benoemd. Er is aandacht voor uitgangspunten, inzicht in het energiegebruik, samenwerken en delen van kennis, draagvlak en bewustwording, opleidingen en doctrines, aanjagen van innovatie, materieelverwerving en verbetering vastgoed. Er zijn inmiddels verschillende initiatieven gestart om nieuwe technieken te beproeven en te beoordelen. 

De meeste vooruitgang wordt geboekt bij de verbetering van het vastgoed. Ook noodzakelijk omdat Defensie gehouden is aan de richtlijnen van het Rijksvastgoedbedrijf zoals het (bijna) energieneutraal bouwen. Dat dat nu gebeurt nu Defensie ook veel achterstallig onderhoud heeft, kost extra geld maar maakt het ook mogelijk om meters te maken. Ook het budget voor 400 elektrische auto's met bijhorende infrastructuur, nauw verweven met het revitaliseren van het vastgoed, is een stap vooruit. Jammer dat er nog geen uitgewerkte plannen zijn voor het zelf opwekken van meer duurzame energie op defensie gebouwen en terreinen. Ter vergelijking: de Bundeswehr wekte in 2017 al 36,6% van de gebruikte elektrische energie zelf duurzaam op.

• Het uitgangspunt dat investeren in duurzame oplossingen altijd een rendabele "business case" moet opleveren, is op z'n minst twijfelachtig. Die eis wordt ook niet gesteld bij de verwerving van munitie en wapensystemen. Zowel Defensie als de energietransitie zijn per definitie geen "businesscases" en toch beiden nodig. Bovendien levert het terugdringen van het brandstofgebruik in het operationele domein een intrinsieke meerwaarde op. Die is niet in geld uit te rekenen.   
• Zowel in de aanbiedingsbrief als in het Plan van aanpak worden "Klimaatwet" en "Klimaatakkoord" niet genoemd. Dat is toch opmerkelijk omdat dat ook voor Defensie de leidende kaders zijn. Het wekt helaas de indruk dat Defensie in dit geval maar weinig opheeft met wet- en regelgeving.
• Er is terecht veel aandacht voor innovatie en ontwikkeling. Maar waar nieuwe technieken beschikbaar zijn en zich al hebben bewezen, moet niet worden getalmd. Zo kan de ambitie om in 2030 op kampementen de helft van alle energie duurzaam op te wekken nu al worden gerealiseerd.
• Waar de 49 mln. € voor de versnelling van de verduurzaming naar toe gaat, is onduidelijk. Als het nodig is om de (verplichte) verbetering van het vastgoed te kunnen dekken, is het twijfelachtig om dit als versnelling van de verduurzaming aan te merken.