Politiek beraad over D66-Initiatiefnota Energiestrategie

VVD en CDA reageerden nog weinig enthousiast en beklemtoonden dat wat hun betreft de gevechtskracht voorop staat. Terwijl D66 en GroenLinks argumenteerden dat minder afhankelijk worden van fossiele brandstoffen noodzakelijk is om in de toekomst de gevechtskracht op peil te houden. De herhaalde suggestie dat de D66-Initiatiefnota afbreuk zou doen aan de gevechtskracht rook een beetje naar een "duizenddingendoekje" om een discussie waar men weinig zin in had, in de kiem te smoren. Die impasse is tekenend voor de onzekerheid bij Defensie hoe om te gaan met de Operationele Energiestrategie. Het zit er met lange tanden tegenaan te hikken. Alleen streven naar "onderhoudsarme en energiezuinige systemen" zoals het parool nu is, schiet te kort zoals mevrouw Diks (GroenLinks) terecht opmerkte. De Operationele Energiestrategie vraagt om nieuwe wapensystemen die minder brandstof gebruiken dan de wapensystemen die ze vervangen. 

Defensie zegt wel aandacht te hebben voor het energiegebruik maar de lakmoesproef wordt de "Herijkingsnota 2020". Blijft "Energie" een dingetje voor de technici en logistici of pakken de operationele tijgers de uitdaging op. Bij de warfare centres van de krijgsmachtdelen zit de denkkracht hoe met nieuwe strategieën, tactieken en wapensystemen tegenstanders te verslaan die nog volop over fossiele brandstoffen beschikken of er helemaal niet van afhankelijk zijn. Of te wel, hoe weren we ons tegen een overmacht aan rollend materieel uit olie- en gasrijk Rusland en hoe winnen we van de man met de baard, een Kalasjnikov en een muilezel? Echter, noch de Staatssecretaris noch de Kamerleden wezen op de Herijkingsnota 2020 om die nieuwe lijnen uit te zetten.   

Defensie kreeg beleefdheidshalve van alle partijen waardering "omdat er al veel gedaan was". Dat lijkt teveel eer. Behalve de plaatsingen van zonnepanelen op een paar locaties, noemt de brief van 13 juli "Toekomst van de Krijgsmacht" twee projecten (hybride sleepboten, Scania wielvoertuigen) en acht experimenten. De potentiele bijdrage aan de realisatie van de doelstellingen in de Operationele Energiestrategie is echter onduidelijk en lijkt beperkt. Wat er bereikt is, is daarbij vooral te danken aan de inzet en het doorzettingsvermogen van enkelen die "bottom-up" de schouders er onder hebben gezet.

De Staatssecretaris bevestigde dat er een tijdelijk programmateam komt dat sturing moet geven aan de implementatie van het Plan van Aanpak. Dat Plan van Aanpak moet er nog komen maar is toegezegd voor voorjaar 2019. Een rapportage over het energiegebruik en de voortgang van de Operationele Energiestrategie is eerst te verwachten in 2020 in het Jaarverslag 2019. Ook ontvangt de Kamer begin 2019 een Strategisch Vastgoed Plan van de Staatssecretaris en haar collega van Binnenlandse Zaken (met daarin ook de mogelijkheden om meer duurzame energie op defensieterreinen op te wekken) 

Ter afsluiting complimenteerde mevrouw Bruins Slot (CDA) de initiatiefneemster: zonder de initiatiefnota was het onderwerp dit jaar helemaal niet aan de orde gekomen. Dat dat inderdaad zo is, is tekenend voor de gebrekkige politiek-maatschappelijke voelhoorns van Defensie. Maar positief is dat het CDA en wellicht ook VVD, ondanks de reserves, de belangen inmiddels wel onderkennen. Daarmee heeft de initiatiefnota van mevrouw Belhaj een goede bijdrage geleverd aan de verdere ontwikkeling van de Krijgsmacht.