Rondetafelgesprek over de Defensie Energiestrategie

Energie voor Inzet was uitgenodigd om bij te dragen aan het rondetafelgesprek.

Hieronder die bijdrage.

Nederland staat aan de vooravond van een ingrijpende Klimaatwet. Het gebruik van fossiele brandstoffen moet verminderen. Tegelijkertijd gaat Nederland weer investeren in haar Krijgsmacht. Dat betekent dat op de korte termijn Defensie eerder meer fossiele brandstoffen gaat gebruiken dan minder. Defensie is bij de overheid al veruit de grootste gebruiker van fossiele brandstoffen. Dat wringt.

Er zijn twee aandachtsgebieden namelijk “regelgeving” en “cultuurverandering”.

Defensiesystemen vallen niet onder de Europese en nationale regelgeving om klimaatverandering tegen te gaan. Voor Defensie lijkt dat mooi meegenomen maar dat is het niet. Defensie en de defensie-industrie hebben daardoor de prikkel gemist om het probleem structureel aan te pakken. Door de bank genomen gebruiken nieuwe wapensystemen meer brandstof dan de wapensystemen die ze vervangen. Defensie is daarmee een laatkomer op het gebied van energietransitie.

Dat Defensie niet onder algemene regelgeving valt, is op zich te verdedigen. De krijgsmacht wordt vaak ver van huis en onder buitengewone omstandigheden ingezet. Maar Defensie moet dan wel de eigen doelstellingen serieus nemen. Sinds de aanbieding van de Operationele Energiestrategie (OES) in februari 2016 zijn tientallen voorstellen voor nieuwe investeringen aan de Tweede Kamer aangeboden. Er was daarbij geen of nauwelijks aandacht voor de doelstelling in de OES om in 2030 20 % minder afhankelijk te zijn van fossiele brandstoffen. Laat staan 70% in 2050. Dat schiet niet op.

Bij cultuurverandering wordt al snel gedacht aan het licht uitdoen, de thermostaat een graadje lager, enz. Belangrijk, maar niet de cultuurverandering die hier wordt bedoeld. Van groot belang is dat de “warfare centres” van de krijgsmachtdelen het voortouw nemen. Daar zit de denkkracht om met nieuwe strategieën, tactieken en procedures tegenstanders te verslaan die nog wel over voldoende fossiele brandstoffen beschikken of er simpelweg niet van afhankelijk zijn. Of te wel, hoe weren we ons tegen de overmacht aan rollend materieel uit olie- en gasrijk Rusland en hoe winnen we van de man met de baard, een Kalasjnikov en een muilezel?

Zolang bij Defensie de gedachte leeft dat “energie” wel belangrijk is maar vooral een zorg voor de techneuten en logistici, blijft Defensie achter de feiten aanlopen.

De aanleiding voor dit rondetafelgesprek is de D66-initiatiefnota. De nota stelt dat voor het meest groene kabinet ooit, de OES niet ver genoeg gaat. Urgentie is inderdaad geboden omdat Defensie investeert in wapensystemen die 30 tot 40 jaar meegaan. Nu investeren zonder recht te doen aan de OES, pakt slecht uit. Je hebt niets aan nieuwe wapensystemen als ze over 15 of 20 jaar aan de kant staan omdat de brandstofkosten niet meer zijn op te brengen. Omdat de peut niet meer voldoende beschikbaar is. Of omdat “tig” warmterecords verder, er mee trainen en oefenen niet langer verantwoord is.