Blaas verhuizing mariniers af voor het klimaat

DEFENSIE - Als de overheid het Klimaatakkoord serieus wil nemen, moeten de mariniers in Doorn blijven, betoogt Marcel Hendriks.

Dat is ook de lijn die mevrouw Visser, staatssecretaris van defensie, volgt als het gaat over het al dan niet verhuizen van de mariniers van Doorn naar Vlissingen. Zowel voor- als tegenstanders hebben goede argumenten. Het gaat om een afweging tussen regionale belangen en de belangen van de mensen die het aangaat. De gemoederen zijn inmiddels hoog opgelopen en er staat veel politiek kapitaal op het spel. De staatssecretaris, niet wetende wat te doen, schuift de beslissing steeds voor zich uit. En tijd kopen betaalt zich nu uit. Want uit onverwachte hoek dient zich het argument aan om de verhuizing af te blazen: het Klimaatakkoord.

Militairen zijn grootverbruikers van energie. Hun uitrusting en de vele kilometers die ze maken, zijn daar debet aan. Als ze al geen ijzervreters zijn, dan zijn het in ieder geval kilometervreters. Hoeveel tijd en geld daaraan opgaat, weet niemand. Bij een verhuizing van de kazerne van Doorn naar Vlissingen zal het aantal kilometers aanmerkelijk toenemen. De trainings- en oefenfaciliteiten liggen nu eenmaal niet in Zeeland. Er moeten dus veel meer zakelijke kilometers worden gemaakt. Daar komen ook de tijd en kilometers bij voor woon-werkverkeer. Het idee dat de mariniers en hun gezinnen wel in Zeeland gaan wonen is een gotspe. Elke militair weet: zo werk je in Vlissingen, zo word je met één pennenstreek weer overgeplaatst. Dus beter centraal blijven wonen.

In het Klimaatakkoord verbindt de rijksoverheid zich aan de inspanning om in 2030 het aantal werkgerelateerde kilometers ten opzichte van 2016 met de helft te verminderen. Dat is een enorme uitdaging waar Defensie zijn bijdrage aan moet leveren; het zal voor een groot deel die overheidskilometers op haar conto hebben. Ook niet makkelijk op te lossen, omdat Defensie over honderden locaties verspreid is en militairen met regelmaat worden overgeplaatst.

Maar één ding is zeker. Als je de verhuizing van Doorn naar Vlissingen doorzet, wordt het nog moeilijker voor de overheid om die belofte waar te maken.

De beslissing al dan niet verhuizen lijkt op het eerste gezicht van beperkt politiek belang. Maar dat is het niet. Het Klimaatakkoord lijkt nu nog vooral te gaan over wat er technisch allemaal kan en wie wat gaat betalen. Maar het zal veel meer ingrijpen in allerlei besluitvormingsprocessen dan we nu willen onderkennen. Daarnaast is het al dan niet verhuizen een lakmoesproef van hoe serieus de overheid het Klimaatakkoord zelf neemt. Ze heeft er een handje van om burgers en bedrijfsleven allerlei zaken op te leggen, maar er zelf niet naar te handelen.

Mocht mevrouw Visser het idee hebben dat de Kamer nog niet gereed is voor het terugdraaien van de verhuizing, blijft het advies: do nothing.

Gepubliceerd in Trouw 10 juli 2019