Blog Layout

Defensie op zoek naar andermans geld!

Marcel Hendriks • mei 09, 2020
Foto Defensie: Zr.Ms. Snellius, een van de opnemingsvaartuigen van de Koninklijke Marine.
De Staatssecretaris van Defensie heeft de Tweede Kamer de A-brief gestuurd met de behoeftestelling voor de vervanging van 10 ondersteuningsvaartuigen voor de Koninklijke Marine. Het gaat om een opleidingsschip, het torpedo en ondersteuningsschip voor de onderzeedienst, het ondersteuningsschip voor in het Caraïbisch gebied, twee hydrografische opnemingsschepen, het duikopleidingsschip en vier duikvaartuigen. Door 6 verschillende scheepstypen te vervangen door één, wordt een aanzienlijke schaalvoordeel behaald; zowel in de bouw-  als in de exploitatiefase. Een strak plan.

Nadeel is dat daardoor de totale waterverplaatsing toeneemt en gemiddeld ook de vaarsnelheid. Transportcapaciteit in de West vraagt immers om een groter en sneller schip dan nodig voor de duikvaartuigen. Daarmee zal het brandstofverbruik normaal gesproken toenemen terwijl het beleid toch gericht is op minder. Maar gelukkig wordt in de A-brief specifiek gesteld dat de vervanging van de schepen moet bijdragen aan de doelstelling in de Defensie Energie en Omgeving Strategie (DEOS) om in 2030 20% minder afhankelijk te zijn van fossiele brandstoffen. Voor de eerste keer dat dat formeel in een A-brief staat. Een heugelijk feit. Daarmee is het officiële startschot gegeven om door innovatie en met nieuwe technieken het (fossiele) brandstofgebruik te verminderen. En wordt bijgedragen aan de maritieme "Green Deal"; het akkoord dat Defensie heeft gesloten met het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, het bedrijfsleven en de reders. 

Maar prijs de dag niet voor het avond is. Om de vaartuigen (gedeeltelijk) emissievrij te maken, wil Defensie volgens de A-brief gebruik maken van rijksbreed beschikbaar gestelde middelen om de klimaatdoelen te realiseren. Met de omineuze toevoeging dat als het (gedeeltelijk) emissievrij maken van de vaartuigen - met andermans geld - niet lukt, het mogelijk niet doorgaat. Daarmee dreigt de locomotief nog voordat hij op stoom is, al weer op een zijspoor te worden gezet. Defensie is veruit de grootste gebruiker van fossiele brandstoffen bij de overheid, heeft doelstellingen die fors achterblijven bij de nationale klimaatdoelstellingen en een budget van meer dan 11 miljard euro. En dan nog met de bedelnap rond gaan om het geld bij anderen op te halen? Los van het feit dat het ongebruikelijk is dat het ene ministerie het andere subsidieert, zal er weinig begrip zijn voor de wijze waarop Defensie hier haar verantwoordelijkheid afschuift.

Vroeg of laat zal Defensie zelf werk moeten maken van Klimaatwet en klimaatakkoord. En daar zijn eigen investeringen voor nodig. Niet alleen omdat het moet maar ook omdat het in belang is van vrede en veiligheid.   
Share by: