Blog Layout

Hoe 'hapt' Defensie naar de klimaatmiljarden?

Marcel Hendriks • okt. 11, 2021
Miljoenen en miljarden

Het demissionaire kabinet Rutte III heeft op Prinsjesdag toch nog een verrassend budget gepresenteerd. Verrassend, omdat het meer richtinggevend is dan gebruikelijk voor een demissionair kabinet. Jammer genoeg is er voor Defensie met hangen en wurgen slechts 400 mln. extra bijgekomen. Daarentegen is er voor maatregelen om klimaatverandering tegen te gaan, maar liefst 7 miljard euro extra uitgetrokken. Daar kan iedereen wat van vinden, maar is wel de realiteit.

Als dat de politieke realiteit is, rijst de vraag hoe daar op in te spelen. Hoe trekt Defensie een deel van dat geld naar zich toe? Industrie en andere belangengroepen trekken alle lobbyregisters open. Zelfs bewindslieden en Kamerleden die voorheen altijd op de rem trapten bij maatregelen om klimaatverandering tegen te gaan, laten zich nu inhuren door de industrie om die miljarden binnen te harken. Met als meest opmerkelijkste transfer, voormalig minister Cora van Nieuwenhuizen die nu voor de branchevereniging Energie-Nederland werkt. Je bent ook wel gek als je hier je kansen laat liggen. 

Lagere overheden werken allemaal hard aan de Regionale Energiestrategie(n) RES. Lokale plannen om bijdrages te leveren aan het realiseren van de nationale klimaatdoelstellingen. Defensie, een van de grootse terreineigenaren, komt niet of nauwelijks voor in die RESn. En waar "Defensie" soms in die plannen opduikt dan is het vaak als tegenmacht. Iets kan niet omdat Defensie het niet wil of bezwaren heeft. Wellicht soms met goede argumenten maar onder de streep, teleurstellend.  

Defensie: kansen zien en grijpen
 
Defensie is een van de grootste gebruikers van fossiele brandstoffen in Nederland en veruit de grootste gebruiker bij de overheid. Voor industrie en lokale bestuurders, is Defensie een aantrekkelijke partner om de energietransitie te versnellen. Het is niet alleen een grootverbruiker van brandstof, maar heeft ook heel veel vastgoed en terreinen. Beschikt deels over een eigen energie-infrastructuur (pijpleidingen, elektriciteitsnetwerken). Het is thuis op land, op zee en in de lucht. Heeft daarvoor op alle niveaus "toptechneuten" die ook buiten defensie hoog in aanzien staan. Het heeft allerlei lijnen naar universiteiten, kennisinstellingen kennisbedrijven, provinciale en regionale overheden. 

Die "klimaatgelden" zijn natuurlijk niet direct voor Defensie bedoeld, maar indirect kan Defensie er zijn voordeel mee doen. Een mooi voorbeeld is de Maritieme "Green deal" waarvoor de maritieme sector 150 mln. euro heeft gekregen. De marine doet mee en heeft zich voorgenomen als launching customer tien nieuwe hulpschepen (bijna) emissie loos te maken. De nieuwe technologie die de "Green Deal" zal voortbrengen, maakt de toekomstige inzet minder afhankelijk van de traditionele brandstoffen. En zal op den duur ook geld besparen.

Een andere interessante mogelijkheid biedt vehicle-to-grid technologie. Wanneer de nieuwe (gerevitaliseerde) kazernes daarvoor de energie-infrastructuur krijgen, kan Defensie door het zware rijdende materieel - met in de toekomst steeds grotere batterijpakketten - daarop aan te sluiten, een flexibele energiebuffer beschikbaar stellen. Er zijn verschillende commerciële partijen voor wie zo'n buffer interessant kan worden. Voor zover bekend zijn daartoe nog geen initiatieven genomen.

Als Industrie/lokale overheden en Defensie de koppen bij elkaar steken, zullen er ongetwijfeld méér mogelijkheden tot samenwerking worden geïdentificeerd. Nieuwe investeringen waarbij Defensie indirect gebruik kan maken van het geld dat nu via 'klimaat' beschikbaar komt. Daarvoor moet Defensie proactief op zoek gaan naar kansen. Om zo, zij het indirect, een deel van de klimaatmiljarden naar zich toe te trekken.

Energiezekerheid 

De tijd is er rijp voor. Klimaatverandering bepaalt de politieke agenda maar dit najaar is daar  "energiezekerheid" bijgekomen. Immers, de energiemarkt is na een paar relatief rustige jaren, weer een sellers market geworden. Een positie die onze tegenstrevers ook politiek zullen uitbuiten. Tijd voor Defensie om "veiligheid" in een breder perspectief te plaatsen dan alleen "militair". En waar mogelijk zijn bijdrage levert. Al was het maar uit welbegrepen eigenbelang.

 Wie neemt de regie? Wie gaat er voor Defensie (klimaat)lobbyen?
foto: Defensie
Share by: