ENERGIE VOOR INZET
energie en krijgsmacht
Blog Layout
Defensie leeft in een parallel universum.
Marcel Hendriks • sep. 24, 2019
Premier Rutte is in New York om de ingelaste klimaattop van de Verenigde Naties bij te wonen. De Minister van defensie sprak onlangs in Helsinki met haar collega's over klimaatverandering. Generaal b.d. Middendorp brengt als voorzitter van het International Military Council on Climate & Security de veiligheidsrisico's van klimaatverandering onder de aandacht. Op de NATO top in Wales (2014) werden de bondgenoten opgeroepen minder afhankelijk te worden van fossiele brandstoffen. In 2016 heeft Defensie een ambitieuze Operationele Energiestrategie vastgesteld met stevig doelen om de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen; het wachten is nog wel op een Plan van Aanpak. Maar je zou toch denken dat ook bij Defensie de urgentie nu wel duidelijk is. Helaas.
Ter gelegenheid van Prinsjesdag bood de regering de Tweede Kamer de "Defensiebegroting 2020" en het "Defensie projecten overzicht 2020" aan. Defensie geeft aan waar in 2020 en in de jaren daarna het geld naar toe gaat. Honderden pagina's tekst en tabellen, maar wie zoekt naar waar de grote thema's van energietransitie en klimaatverandering aan de orde komen, moet wel heel goed zoeken. Het staat in de Defensiebegroting in een kleine alinea onder het kopje "Duurzaamheid en omgeving".
Defensie herhaalt daarin de eerder gedane mededeling dat de Operationele Energiestrategie wordt vervangen door de Defensie Energie en Omgeving Strategie. Insteek blijft dat Defensie minder afhankelijk wil worden van fossiele brandstoffen en de logistieke voetafdruk wil verkleinen.
En dan ook: Dat doen we stap voor stap, afhankelijk van het beschikbaar budget, (operationele) haalbaarheid en in aansluiting op het rijksbeleid. Dat klinkt toch vooral als een geruststelling en Haags voor; maakt u zich niet ongerust want het kost niks extra's en u gaat er bijna niets van merken. Nog voordat de inkt van de nieuwe strategie is opgedroogd, is het in uitwerking al ontmand.
De waarheid is dat het natuurlijk geld gaat kosten en het wel degelijk de wijze van opereren gaat beïnvloeden. De kost gaat voor de baat en er moet worden geïnvesteerd in energie-efficiënte technieken, energiebesparende oplossingen en het zelf opwekken van duurzame energie. Maar als er één sector is waar die investeringen zich snel terugverdienen dan is het wel Defensie. De "Fully Burdened Cost of Fuels" is immers een veelvoud van de prijs aan de pomp. En ja, de noodzaak om ons aan te passen aan een toekomst waar fossiele brandstoffen schaars, peperduur en ongewenst zijn, dwingt defensie na te denken over nieuwe wapensystemen die inherent minder brandstof gebruiken dan de huidige wapensystemen. Alleen wapensystemen die minder brandstof gebruiken dan de wapensystemen die ze vervangen, dragen bij aan een veiliger wereld.
Uit niets wat Defensie tijdens Prinsjesdag aan de Tweede Kamer heeft aangeboden, blijkt dat Defensie oplijnt met het Rijksbeleid; ja hooguit het strikt noodzakelijke. Waar het echt niet onderuit kan. Het is opmerkelijk dat in al die honderden pagina's "klimaatverandering" geen enkele keer wordt genoemd; zelfs niet in de alinea "Duurzaamheid en omgeving". Een slechte zaak voor een van de grootste gebruikers van fossiele brandstoffen in Nederland. Hoewel het tegengaan van klimaatverandering bij de regering heel hoog op de agenda staat, lijken bij Defensie de klimaatsceptici de pen te voeren. Defensie leeft in een parallel universum. Als dat maar goed afloopt.