Defensie wil meer fossiele grootverbruikers

De Minister van defensie verraste afgelopen vrijdag Nederland met de aankondiging dat Nederland gaat investeren in tanks en meer JSF-en. Voor de NOS camera was de minister zichtbaar blij het goede nieuws nog voor de Kerst te kunnen brengen. Maar de meeste militairen hebben nu liever een nieuwe CAO, een fatsoenlijk pensioen, nieuwe collega's en voldoende reservedelen onder de kerstboom. Neemt niet weg dat Defensie ook moet investeren in extra materieel. Nieuwe wapensystemen die in brede zin gaan bijdragen aan een veiliger wereld.

Terwijl de spanningen in het Kabinet en de samenleving oplopen over het klimaatakkoord en wie wat gaat betalen, wil Defensie gewoon investeren in grootverbruikers van fossiele brandstoffen. Alsof de verhitte politiek-maatschappelijke discussies geheel aan Defensie voorbij gaan. Een dik 60 ton zware Leopard 2 gebruikt meer dan 4 liter per kilometer, de JSF gebruikt zo'n 1,6 keer meer brandstof dan z'n voorganger de F16. Het komt Defensie daarom goed uit - en waarschijnlijk niet toevallig - dat drie jaar na de Operationele Energiestrategie er nog steeds geen plan ligt hoe minder afhankelijk te worden van fossiele brandstoffen. Defensie is veruit de grootste gebruiker van brandstof bij de overheid maar kan de cijfers waar dat aan opgaat, maar niet boven tafel krijgen: kan-niet ligt op het kerkhof en wil-niet ligt er vlak naast.

Dat de blije boodschap kort voor de Kerst bekend werd gemaakt, heeft natuurlijk niets met kerstcadeautjes te maken. Volgens de minister moet Nederland voor 1 januari de NAVO informeren over haar voornemens. En dan is het politiek soms handig dat zo laat mogelijk te doen. Niemand heeft immers nog tijd om tussen half december en de jaarwisseling lastige vragen te stellen. En daarna kun je het aan de militaire bureaucraten overlaten: voornemens worden toezeggingen, toezeggingen worden verplichtingen en afspraak is afspraak. Tegen de tijd dat de plannen in de Herijkingsnota 2020 aan de Tweede Kamer worden aangeboden, zijn de kaarten zo geschud dat de politiek er nog weinig aan kan veranderen. Zo wordt het parlement door Defensie in het pak genaaid.

Het is toch merkwaardig dat men zich mondiaal inspant om minder fossiele brandstoffen te gebruiken maar Defensie het tegenovergestelde doet. Er moet daarom worden nagedacht of de fossiele grootverbruikers kunnen worden vervangen door inherent energiezuinige wapensystemen. En als die er zijn, moet daar in worden geïnvesteerd en niet in wapensystemen die mogelijk over 10 of 15 jaar stil staan omdat de brandstofkosten niet meer zijn op te brengen, de brandstof niet meer voldoende beschikbaar is of omdat door klimaatzorgen er nog maar beperkt mee geoefend mag worden.

Of het hele kabinet enthousiast achter de plannen van Defensie staat, is de vraag. In de wekelijkse persconferentie waarin ze premier Rutte verving, was vicepremier Ollongren opvallend voorzichtig over de plannen. Defensie gaat een politiek interessant jaar tegemoet.

Energie voor Inzet wenst u prettige kerstdagen en een energierijk 2019.