Defensie en het Nationaal Energie Akkoord

Defensie gebruikt circa 10.000 TJ (tera joule) energie per jaar. Dat is bijna 0,5% van het totale energiegebruik in Nederland. De krijgsmacht is daarmee bij de rijksoverheid veruit de grootste gebruiker. Dat is ook nog het geval als je de brandstof voor de schepen, de vliegtuigen en de operationele voertuigen niet meerekent. Dat schept natuurlijk verplichtingen met het oog op het Nationaal Energie Akkoord. Immers als de overheid dat zwaar bevochten akkoord serieus wil nemen dan zal het toch zelf het goede voorbeeld moeten geven. Te beginnen met de grootste gebruiker: Defensie.

Het Ministerie van Defensie werkt momenteel aan de Defensie Energie en Milieu nota 2013 (DEM 2013) die op korte termijn de Defensie Duurzaamheidsnota 2009-2012 gaat vervangen. Een uitgelezen kans om het defensiebeleid in lijn te brengen met dat Nationaal Energie Akkoord. Defensie heeft de afgelopen jaar nog maar op bescheiden schaal duurzame energie opgewekt. Zo heeft Defensie in Coevorden een drietal windmolens met een maximaal vermogen van 3 MW. In Afghanistan zijn 480 vierkante meter zonnepanelen geplaats. Bij elkaar opgeteld niet meer dan een paar procent van het eigen elektriciteitsverbruik.

Defensie moet zich in de DEM 2013 tot doel stellen veel meer eigen duurzame energie op te wekken dan nu het geval is (het Nationaal Energie Akkoord gaat uit van 16% in 2023). Niet alleen om aan de nationale verplichting te voldoen maar met name als mogelijkheid om ervaring op te doen met allerlei nieuwe technieken en logistieke ketens. Een proeftuin die noodzakelijk is omdat in de toekomst compounds steeds meer gebruik moeten maken van duurzame energie.

Defensie is overigens prima gepositioneerd om die uitdaging aan te gaan. Defensie heeft immers tienduizenden hectaren tot zijn beschikking: oefenterreinen, kazernecomplexen, havens, vliegvelden etc. Het beschikt over eigen technisch personeel en goede contacten met de industrie en de kennisinstituten. Bovendien kan het in alternatieven investeren in de wetenschap dat duurzame energie die bij expeditionaire inzet wordt opgewekt, slechts een fractie kost van de fossiele brandstof die over grote afstanden moet worden aangevoerd en beveiligd.

Het in Nederland op defensielokaties opwekken van duurzame energie kan overigens voor een groot deel aan partikuliere bedrijven worden overgelaten. In het buitenland zijn er al verschillende privaat-publieke samenwerkingsverbanden waarbij private partijen grote solarfarms en windturbines bouwen op defensieterreinen of de beschikbare biomassa verwerken. De kosten voor het gebruik van de terreinen worden verrekend met het leveren van duurzame energie. Daarenboven moet Defensie ook eigen installaties/faciliteiten hebben die duurzame energie produceren maar wanneer noodzakelijk, kunnen worden verplaatst naar inzetgebieden.

Kortom het Nationaal Energie Akkoord is een prima springplank voor Defensie om in Nederland zowel bij te dragen aan de nationale milieudoelstellingen als om de energiezekerheid bij expeditionair optreden te versterken.